Wojewódzki Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa w Koszalinie informuje i ostrzega, iż zakup i stosowanie środków ochrony roślin przeznaczonych dla użytkowników profesjonalnych wymaga bezwzględnego przestrzegania przepisów obowiązującego w Polsce prawa, tj. obowiązku posiadania zaświadczenia o ukończeniu szkolenia z zakresu stosowania środków ochrony roślin.
Informacja ma związek ze zgłoszeniem, jakie wpłynęło do WIORiN’u, w sprawie umieszczenia na tablicy ogłoszeń jednego z Rodzinnych Ogrodów Działkowych na terenie województwa Zachodniopomorskiego oferty sprzedaży tabletek na krety, o nazwie Quicphos 56 GE.
Środek ten zawiera w swoim składzie substancję czynną fosforek glinu (AlP) i zgodnie z art. 28 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o środkach ochrony roślin, może być stosowany wyłącznie przez użytkowników profesjonalnych, którzy ukończyli szkolenie w zakresie stosowania środków ochrony metodą fumigacji, potwierdzone stosownym certyfikatem. Zbywanie środków chemicznych zawierających w składzie fosforek glinu również ograniczone jest wspomnianą ustawą wyłącznie dla osób, które ukończyły odpowiednie szkolenie.
Absolutnie zabronione jest stosowanie tego typu środków ochrony roślin przez amatorów, czyli użytkowników nieprofesjonalnych, jak np. użytkowników działek w ROD. Oprócz przede wszystkim zagrożeń dla zdrowia a nawet życia użytkownika, za nielegalne użycie takich środków (przez nieuprawnione osoby) grozi mandat do 1000 zł. Z kolei sprzedaż środków ochrony roślin zawierających fosforek glinu osobom bez stosownych uprawnień, również stanowi naruszenie art. 28 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o środkach ochrony roślin i wiąże się z sankcjami administracyjnymi, jak również poważnymi konsekwencjami wynikającymi z kodeksu karnego.
Środki ochrony roślin zawierające w swoim składzie substancję czynną fosforek glinu stanowią specyficzną grupę produktów, których działanie polega na uwalnianiu w obecności wilgoci atmosferycznej toksycznego gazu – fosforowodoru (PH3). Wydzielanie się z namokniętych tabletek, pałeczek, granulatu czy proszku silnie trującego fosforowodoru może być przyczyną wielu zatruć o wysokiej śmiertelności. Tego typu środków pod żadnym pozorem nie wolno stosować samodzielnie ani nawet zbliżać się do wykonujących zabieg osób bez środków bezpieczeństwa osobistego. Do prowadzenia fumigacji w pomieszczeniach wymagany jest kombinezon gazoszczelny z rękawicami i specjalistyczna maska przeciwgazowa. Ponadto po wykonaniu zabiegu do zagazowanego pomieszczenia nie wolno wchodzić nawet przez dwa tygodnie.
Pozornie niewinne stosowanie tabletek z fosforkiem glinu na działkach ROD poprzez umieszczanie ich w kretowiskach również może mieć opłakane skutki dla użytkowników. Fosforowodór jest gazem niewidocznym i bezzapachowym, co potęguje ogromne niebezpieczeństwo dla człowieka. Wdychanie wydzielającego się gazu może doprowadzić do natychmiastowego obrzęku płuc i śmierci. Nawet przechowywanie preparatów w zazwyczaj nieogrzewanych, dość wilgotnych altanach może doprowadzić do uwalniania się toksycznego gazu i narazić przebywające w altanie osoby na poważne konsekwencje zdrowotne.
Przypominamy, że zgodnie z głównymi ideami działkownictwa, ROD powinny być wolne od chemii, a już tym bardziej chemii niebezpiecznej i szkodliwej, objętej obostrzeniami i sankcjami. Istnieje wiele ekologicznych alternatyw dla środków chemicznych, które zgodnie z założeniami promowania ekologicznych upraw i zdrowego stylu życia możemy z powodzeniem stosować przeciwko szkodnikom na naszych działkach.
Naturalnymi sposobami odstraszania kretów są przede wszystkim odpowiednie nasadzenia roślin, których te zwierzęta o wrażliwym węchu nie znoszą w swoim otoczeniu, jak np. aksamitki, czosnek, cebula, lawenda czy krwawniki. Dobrą metodą jest rozkładanie w kopcach gałązek jałowca, liści chrzanu, czosnku czy substancji wydzielających intensywny zapach, którego krety nie lubią, np. sierści zwierząt czy nawet włosów ludzkich. Sprawdzi się również gnojówka z olejem rycynowym wlana do kopca – nie zaszkodzi glebie, a u kreta grzebiącego korytarze i żywiącego się dżdżownicami spowoduje dolegliwości żołądkowe. Dodatkową metodą może być jednoczesne odstraszanie dźwiękowe i wibracyjne, w postaci puszek czy butelek natkniętych na pręty wbite przy kopcu, czy profesjonalne elektroniczne „brzęczki”. Zastosować można również ekologiczne pułapki na krety, wyłapanych zwierząt wówczas nie eksterminujemy, lecz humanitarnie możemy wypuścić je daleko poza terenem ROD. Przed założeniem trawników dobry skutek przyniesie mocna siatka na krety o gęstych oczkach.
Podobne, ekologiczne metody możemy zastosować również do walki z niepożądanymi chwastami. Świadomość społeczna wzrasta i w ostatnim czasie coraz więcej mówi się o udowodnionej
i potwierdzonej szkodliwości glifosatu, czyli substancji czynnej stosowanej w tak popularnym
i powszechnie stosowanym Roundup’ie. Współczesna oferta sklepów z środkami ochrony roślin jest bardzo bogata. Jeśli już z różnych względów nie mamy siły czy ochoty na walkę z chwastami metodami mechanicznymi, poprzez wyrywanie, pielenie zagonów czy rabat własnoręcznie, mamy możliwość wyboru rozmaitych herbicydów totalnych bez zawartości glifosatu, alternatywnych do szkodliwego Roundup’u. W pierwszej kolejności pamiętajmy o profilaktyce, czyli o ściółkowaniu powierzchni gleby rozdrobnioną materią organiczną, w postaci zrębków gałęzi czy skoszonej trawy. Solidne wyściółkowanie zagonów przede wszystkim ograniczy pojawianie się uciążliwych chwastów a przy okazji zatrzyma cenną wilgoć w glebie.
Paweł Lichwała
Instruktor ds. Ogrodniczych





